Το γνωστό περιοδικό Economist θεωρείται (δικαίως) ως ένα από τα πλέον "συντηρητικά", "νεοφιλελεύθερα" οικονομικά έντυπα. Με αυτό συνήθως εννοεί κανείς ότι εναντιώνεται σε οποιαδήποτε παρέμβαση του κράτους, σε οποιαδήποτε μορφή κοινωνικού κράτους, στην επιβολή φόρων - και ειδικά αυτούς που επιβαρύνουν το κεφάλαιο - και υποστηρίζει γενικά οποιαδήποτε πολιτική (ανεξαρτήτως ηθικών επιπλοκών και κοινωνικών επιπτώσεων) που εφαρμόζει κάθε μέτρο που ευνοεί το μεγάλο κεφάλαιο. Το θεωρούμε τόσο συνεπές σε αυτήν του την στάση, ώστε συνιστούμε την ανάγνωσή του ως γνώση των σχεδιασμών και των πολιτικών που προωθεί ο ταξικός εχθρός. Οι απόψεις που εκφράζονται στο έντυπο αυτό αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τα σχέδια του μεγάλου κεφαλαίου και μάλιστα του πιο ιμπεριαλιστικού.
Με έκπληξη διάβασα λοιπόν στο εξώφυλλο του τελευταίου τεύχους τον τίτλο "Why we need more property taxes" (Γιατί χρειαζόμαστε περισσότερους φόρους ιδιοκτησίας - Σημ. αναφέρεται κατά κύριο λόγο στον φόρο ακίνητης περιουσίας, και μάλιστα κυρίως της γης), λόγω της αλλεργίας που χαρακτηρίζει πάγια τον Economist σε οποιαδήποτε μορφή φόρων. Επίσης ως εκπροσωπευτικό όργανο των μεγαλοκατόχων μέσων παραγωγής δεν περίμενα να υποστηρίζει οποιαδήποτε επιβάρυνση της ιδιοκτησίας, καθώς αυτή φαίνεται για αυτόν "ιερή".
Διαβάζοντας το σχετικό άρθρο, "Levying the land" (Φορολογώντας την γη), η απορία μου λύθηκε γρήγορα. Το άρθρο όντως επιχειρηματολογεί υπέρ της αύξησης του φόρου ακίνητης περιουσίας, τον οποίο θεωρεί παγκοσμίως πολύ χαμηλό (δες γράφημα).
Θεωρεί ότι τα περισσότερα κράτη δεν αξιοποιούν όσο θα μπορούσαν τον φόρο αυτόν λόγω της μη δημοτικότητας του φόρου αυτού (θεωρείται γενικά ο λιγότερο δημοφιλής φόρος). Αντιθέτως οι κυβερνήσεις προτιμούν "λιγότερο επώδυνες" φορολογήσεις όπως εισοδήματος, κεφαλαίου, προστιθέμενης αξίας κλπ.
Το άρθρο αποδίδει την χαμηλή δημοτικότητα του φόρου ακίνητης περιουσίας κυρίως στην αμεσότητα του, δηλαδή στο ότι ο φόρος αυτός πληρώνεται συνήθως άμεσα και μαζεμένα χωρίς να συνδέεται κιόλας με κάποια απόδοση. Κατά συνέπεια προτείνει το περιοδικό να αλλάξει η συγκεκριμένη μορφή φορολόγησης, ώστε οι φορολογούμενη να έχουν την ψευδαίσθηση ότι δεν τον πληρώνουν τόσο άμεσα. Με άλλα λόγια πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να τους κοροϊδέψουμε...
Γιατί όμως είναι τόσο ελκυστικός ο φόρος ακίνητης περιουσίας για τα κράτη; Γιατί σύμφωνα με την λογική της καπιταλιστικής ανάπτυξης αυξάνοντας την φορολογία ενθαρρύνεται η "αξιοποίηση" της ακίνητης περιουσίας. Μιλάμε για μια φορολόγηση ανεξαρτήτως της χρήσης που γίνεται. Με αυτόν τον τρόπο η περιουσία που δεν θα "αξιοποιείται" - και μάλιστα ακόμα πιο επικερδώς - θα γίνεται όλο και πιο δυσβάσταχτη για τον ιδιοκτήτη, με αποτέλεσμα να πρέπει είτε να επενδύσει σε αυτήν είτε να απαλλαγεί από αυτήν. Έτσι - υποστηρίζει το άρθρο - θα αποφεύγεται και η συσσώρευση ανεκμετάλλευτης περιουσίας.
Σύμφωνα με μια έρευνα του ΟΟΣΑ ο φόρος ακίνητης περιουσίας είναι ο πιο "αναπτυξιακός" από όλους τους βασικούς φόρους. Συγκεκριμένα διαβάζουμε ότι "corporate taxes are the most harmful type of tax for economic growth, followed by personal income taxes and then consumption taxes, with recurrent taxes on immovable property being the least harmful tax". Δηλαδή ενώ οι φορολόγηση των επιχειρήσεων και οι φόροι εισοδήματος είναι οι χειρότερη για την ανάπτυξη φόροι, οι φόροι ακίνητης περιουσίας είναι η πιο ευνοϊκή για την ανάπτυξη φορολόγηση.
Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά; Ο Economist μας λέει ότι υπάρχουν δύο "σχολές" στο συγκεκριμένο ζήτημα: η μία υποστηρίζει ότι το βάρος της φορολογίας μεταφέρεται εντέλει στις πλάτες των ενοικιαστών και των εργαζομένων. Ωστόσο σήμερα μας λέει ο Economist η σχολή που είναι πιο δημοφιλής είναι αυτή που υποστηρίζει ότι το κόστος θα επωμίζονται οι κεφαλαιούχοι. Στην σελίδα 18 μιας από τις έρευνες στις οποίες παραπέμπει το άρθρο βρίσκουμε την συνοπτική παρουσίαση των κυρίαρχων τάσεων στο ζήτημα αυτό.
Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν ενδιαφερόμαστε τόσο για αυτές τις έρευνες της αστικής οικονομικής επιστήμης. Σίγουρα υπάρχει μια χρησιμότητα στην ανάλυση των συγκεκριμένων δεδομένων. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να δούμε τα άμεσα και έμμεσα αποτελέσματα που έχει μια αύξηση του φόρου ακίνητης περιουσίας για την εργατική τάξη και τα κατώτερα λαϊκά στρώματα. Εξάλλου αυτή είναι η οπτική που μας ενδιαφέρει, ενώ η αστική επιστήμη ακόμα και όταν εξετάζει "ταξικά" το ζήτημα, ανάγει τα πάντα εντέλει στην γενική ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία αυτομάτως υποτίθεται θα φέρει ευημερία και στους εργαζόμενους. Σε αυτό έγκειται όμως είναι η απάτη κάθε αστικής προσέγγισης, η οποία εναποθέτει τα πάντα στην αγορά.
Αυτό λοιπόν που κάποιος με ευκολία να διαπιστώσει είναι ότι η αύξηση του φόρου ακίνητης περιουσίας:
--χτυπάει αλύπητα του μικρο-μεσαίους αγρότες. Αφενός λόγω της χαμηλότερης ανταγωνιστικότητας της αγροτικής παραγωγής απέναντι σε άλλου τύπου εκμετάλλευση της γης, αφετέρου λόγω της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των μεγαλοπαραγωγών, καθώς ο φόρος αυτός θα έκανε ακόμα πιο αδυσώπητο τον ανταγωνισμό, καθώς κάθε διαφορά στην απόδοση της παραγωγής θα ήταν ακόμα πιο καθοριστική. Μια κακή σοδειά με υψηλό φόρος της γης, θα ήταν ακόμα χειρότερη απ' ότι μια κακή σοδειά από μόνη της. Θα μπορούσε να κάνει αδύνατη την διατήρηση των αγροτεμαχίων.
--επιβαρύνει του ενοικιαστές, καθώς ο φόρος θα αναγκάσει - για την διατήρηση του κέρδους - τον ιδιοκτήτη ακίνητης περιουσίας να κάνει ακόμα πιο "παραγωγική" την εκμετάλλευση της περιουσίας του.
--θα πάρει τα σπίτια από τις λαϊκές-εργατικές οικογένειες. Αυτό δεν χωράει επεξήγηση...
--θα οδηγήσει στο κλείσιμο επιχειρήσεων και θα στείλει εργαζόμενους στον δρόμο. Μια επιχείρηση με λιγότερη κερδοφορία θα κλείνει πολύ πιο γρήγορα και άμεσα, καθώς θα γίνεται όλο και πιο ακριβή η λειτουργία που δεν θα αποφέρει αρκετά κέρδη, καθώς θα γίνεται ασύμφορη η μη "επαρκής" εκμετάλλευση της περιουσίας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει και στην χειροτέρευση των σχέσεων εργασίας, καθώς θα μεταφερθεί το επιπλέον κόστος στους εργαζομένους. Χάνεται και η διαπραγματευτική ισχύς των εργαζομένων, καθώς το κλείσιμο θα γίνεται όλο και πιο σύμφορο για τον επιχειρηματία σε περίπτωση μειωμένης κερδοφορίας.
--θα ενισχύσει το μεγάλο κεφάλαιο και τους μονοπωλιακοί όμιλοι. Αφενός, γιατί όπως προτείνει το άρθρο η αύξηση του φόρου ακίνητης περιουσίας συνεπάγεται την μείωση άλλων φόρων, όπως εισοδήματος και κέρδους. Αφετέρου γιατί οι πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις θα αποκτήσουν ουσιαστικό πλεονέκτημα απέναντι στις υπόλοιπες.
Με άλλα λόγια θα ενισχυθούν όλες οι τάσεις που ενυπάρχουν ούτως ή άλλως στην καπιταλιστική οικονομία.
Γιατί ασχοληθήκαμε με όλα αυτά; Κατ' αρχάς γιατί αποτελεί ήδη μια πραγματικότητα στην Ελλάδα. Ο άνεργος μεταλλεργάτης που απειλείται με κατάσχεση για χρέη που αφορούν κυρίως την ιδιοκτησία του σπιτιού του είναι μόνο μια από τις εκατοντάδες τέτοιες περιπτώσεις εργατών της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης Περάματος και μια από χιλιάδες σε όλη την χώρα. Αφετέρου γιατί διαφαίνεται ο συστημικός και συστηματικός παγκόσμιος χαρακτήρας αυτών των μέτρων. Φαίνεται ότι δεν πρόκειται απλά για μια ελληνική ιδιομορφία ή μια μεμονωμένη απόφαση μιας κυβέρνησης, αλλά εντάσσεται στην συνολική πολιτική του κεφαλαίου.
Σημαντικό είναι επίσης να καταλάβουμε ότι αυτά τα μέτρα (και στην περίπτωση της Ελλάδας) δεν έχουν κυρίως τον σκοπό της μείωσης του δημοσίου χρέους, στο οποίο το περιορίζει η κυβερνητική προπαγάνδα. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι τον Economist ποτέ δεν τον ένοιαζε πραγματικά το δημόσιο χρέος (χαρακτηριστική η κριτική του στάση στην γερμανική προσέγγιση του τρόπου εφαρμογής των μέτρων λιτότητας, αλλά και η παρότρυνση του η βρετανική κυβέρνηση να πουλήσει έστω και με ζημιά τις προ ετών κρατικοποιημένες τράπεζες!). Βασικός σκοπός τέτοιων μέτρων - κυρίως μεσο- και μακροπρόθεσμα - είναι η δημιουργία όλο και πιο ευνοϊκών για το κεφάλαιο, η ενίσχυση της καπιταλιστικής ανάπτυξης και η ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τα μονοπώλια. Δεν πρέπει λοιπόν να μας παραπλανούν οι προφάσεις των αστικών κυβερνήσεων.
Φυσικά δεν συμφωνούν όλες οι διαχειριστικές προτάσεις της κρίσεις ούτε σε αυτό ούτε σε άλλα ζητήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πολιτικό κόστος κάνει την επιβολή αυξημένου φόρου ακίνητης περιουσίας πιο δύσκολα εφαρμόσιμη. Εξάλλου υπάρχει και σύγκρουση συμφερόντων και σε αυτό το ζήτημα. Οποιαδήποτε λογική όμως εξ αυτών έχει ως σκοπό την ευνοϊκή για το κεφάλαιο έξοδο από την κρίση.
Η εργατική τάξη πρέπει να αντισταθεί σε κάθε επίθεση που δέχεται ο λαός από την αντιλαϊκή πολιτική. Η αλληλεγγύη των εργατών είναι απαραίτητη ώστε να μην μείνει κανένας μόνος του.
Naphta
Θεωρεί ότι τα περισσότερα κράτη δεν αξιοποιούν όσο θα μπορούσαν τον φόρο αυτόν λόγω της μη δημοτικότητας του φόρου αυτού (θεωρείται γενικά ο λιγότερο δημοφιλής φόρος). Αντιθέτως οι κυβερνήσεις προτιμούν "λιγότερο επώδυνες" φορολογήσεις όπως εισοδήματος, κεφαλαίου, προστιθέμενης αξίας κλπ.
Το άρθρο αποδίδει την χαμηλή δημοτικότητα του φόρου ακίνητης περιουσίας κυρίως στην αμεσότητα του, δηλαδή στο ότι ο φόρος αυτός πληρώνεται συνήθως άμεσα και μαζεμένα χωρίς να συνδέεται κιόλας με κάποια απόδοση. Κατά συνέπεια προτείνει το περιοδικό να αλλάξει η συγκεκριμένη μορφή φορολόγησης, ώστε οι φορολογούμενη να έχουν την ψευδαίσθηση ότι δεν τον πληρώνουν τόσο άμεσα. Με άλλα λόγια πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να τους κοροϊδέψουμε...
Γιατί όμως είναι τόσο ελκυστικός ο φόρος ακίνητης περιουσίας για τα κράτη; Γιατί σύμφωνα με την λογική της καπιταλιστικής ανάπτυξης αυξάνοντας την φορολογία ενθαρρύνεται η "αξιοποίηση" της ακίνητης περιουσίας. Μιλάμε για μια φορολόγηση ανεξαρτήτως της χρήσης που γίνεται. Με αυτόν τον τρόπο η περιουσία που δεν θα "αξιοποιείται" - και μάλιστα ακόμα πιο επικερδώς - θα γίνεται όλο και πιο δυσβάσταχτη για τον ιδιοκτήτη, με αποτέλεσμα να πρέπει είτε να επενδύσει σε αυτήν είτε να απαλλαγεί από αυτήν. Έτσι - υποστηρίζει το άρθρο - θα αποφεύγεται και η συσσώρευση ανεκμετάλλευτης περιουσίας.
Σύμφωνα με μια έρευνα του ΟΟΣΑ ο φόρος ακίνητης περιουσίας είναι ο πιο "αναπτυξιακός" από όλους τους βασικούς φόρους. Συγκεκριμένα διαβάζουμε ότι "corporate taxes are the most harmful type of tax for economic growth, followed by personal income taxes and then consumption taxes, with recurrent taxes on immovable property being the least harmful tax". Δηλαδή ενώ οι φορολόγηση των επιχειρήσεων και οι φόροι εισοδήματος είναι οι χειρότερη για την ανάπτυξη φόροι, οι φόροι ακίνητης περιουσίας είναι η πιο ευνοϊκή για την ανάπτυξη φορολόγηση.
Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά; Ο Economist μας λέει ότι υπάρχουν δύο "σχολές" στο συγκεκριμένο ζήτημα: η μία υποστηρίζει ότι το βάρος της φορολογίας μεταφέρεται εντέλει στις πλάτες των ενοικιαστών και των εργαζομένων. Ωστόσο σήμερα μας λέει ο Economist η σχολή που είναι πιο δημοφιλής είναι αυτή που υποστηρίζει ότι το κόστος θα επωμίζονται οι κεφαλαιούχοι. Στην σελίδα 18 μιας από τις έρευνες στις οποίες παραπέμπει το άρθρο βρίσκουμε την συνοπτική παρουσίαση των κυρίαρχων τάσεων στο ζήτημα αυτό.
Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν ενδιαφερόμαστε τόσο για αυτές τις έρευνες της αστικής οικονομικής επιστήμης. Σίγουρα υπάρχει μια χρησιμότητα στην ανάλυση των συγκεκριμένων δεδομένων. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να δούμε τα άμεσα και έμμεσα αποτελέσματα που έχει μια αύξηση του φόρου ακίνητης περιουσίας για την εργατική τάξη και τα κατώτερα λαϊκά στρώματα. Εξάλλου αυτή είναι η οπτική που μας ενδιαφέρει, ενώ η αστική επιστήμη ακόμα και όταν εξετάζει "ταξικά" το ζήτημα, ανάγει τα πάντα εντέλει στην γενική ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία αυτομάτως υποτίθεται θα φέρει ευημερία και στους εργαζόμενους. Σε αυτό έγκειται όμως είναι η απάτη κάθε αστικής προσέγγισης, η οποία εναποθέτει τα πάντα στην αγορά.
Αυτό λοιπόν που κάποιος με ευκολία να διαπιστώσει είναι ότι η αύξηση του φόρου ακίνητης περιουσίας:
--χτυπάει αλύπητα του μικρο-μεσαίους αγρότες. Αφενός λόγω της χαμηλότερης ανταγωνιστικότητας της αγροτικής παραγωγής απέναντι σε άλλου τύπου εκμετάλλευση της γης, αφετέρου λόγω της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των μεγαλοπαραγωγών, καθώς ο φόρος αυτός θα έκανε ακόμα πιο αδυσώπητο τον ανταγωνισμό, καθώς κάθε διαφορά στην απόδοση της παραγωγής θα ήταν ακόμα πιο καθοριστική. Μια κακή σοδειά με υψηλό φόρος της γης, θα ήταν ακόμα χειρότερη απ' ότι μια κακή σοδειά από μόνη της. Θα μπορούσε να κάνει αδύνατη την διατήρηση των αγροτεμαχίων.
--επιβαρύνει του ενοικιαστές, καθώς ο φόρος θα αναγκάσει - για την διατήρηση του κέρδους - τον ιδιοκτήτη ακίνητης περιουσίας να κάνει ακόμα πιο "παραγωγική" την εκμετάλλευση της περιουσίας του.
--θα πάρει τα σπίτια από τις λαϊκές-εργατικές οικογένειες. Αυτό δεν χωράει επεξήγηση...
--θα οδηγήσει στο κλείσιμο επιχειρήσεων και θα στείλει εργαζόμενους στον δρόμο. Μια επιχείρηση με λιγότερη κερδοφορία θα κλείνει πολύ πιο γρήγορα και άμεσα, καθώς θα γίνεται όλο και πιο ακριβή η λειτουργία που δεν θα αποφέρει αρκετά κέρδη, καθώς θα γίνεται ασύμφορη η μη "επαρκής" εκμετάλλευση της περιουσίας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει και στην χειροτέρευση των σχέσεων εργασίας, καθώς θα μεταφερθεί το επιπλέον κόστος στους εργαζομένους. Χάνεται και η διαπραγματευτική ισχύς των εργαζομένων, καθώς το κλείσιμο θα γίνεται όλο και πιο σύμφορο για τον επιχειρηματία σε περίπτωση μειωμένης κερδοφορίας.
--θα ενισχύσει το μεγάλο κεφάλαιο και τους μονοπωλιακοί όμιλοι. Αφενός, γιατί όπως προτείνει το άρθρο η αύξηση του φόρου ακίνητης περιουσίας συνεπάγεται την μείωση άλλων φόρων, όπως εισοδήματος και κέρδους. Αφετέρου γιατί οι πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις θα αποκτήσουν ουσιαστικό πλεονέκτημα απέναντι στις υπόλοιπες.
Με άλλα λόγια θα ενισχυθούν όλες οι τάσεις που ενυπάρχουν ούτως ή άλλως στην καπιταλιστική οικονομία.
Γιατί ασχοληθήκαμε με όλα αυτά; Κατ' αρχάς γιατί αποτελεί ήδη μια πραγματικότητα στην Ελλάδα. Ο άνεργος μεταλλεργάτης που απειλείται με κατάσχεση για χρέη που αφορούν κυρίως την ιδιοκτησία του σπιτιού του είναι μόνο μια από τις εκατοντάδες τέτοιες περιπτώσεις εργατών της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης Περάματος και μια από χιλιάδες σε όλη την χώρα. Αφετέρου γιατί διαφαίνεται ο συστημικός και συστηματικός παγκόσμιος χαρακτήρας αυτών των μέτρων. Φαίνεται ότι δεν πρόκειται απλά για μια ελληνική ιδιομορφία ή μια μεμονωμένη απόφαση μιας κυβέρνησης, αλλά εντάσσεται στην συνολική πολιτική του κεφαλαίου.
Σημαντικό είναι επίσης να καταλάβουμε ότι αυτά τα μέτρα (και στην περίπτωση της Ελλάδας) δεν έχουν κυρίως τον σκοπό της μείωσης του δημοσίου χρέους, στο οποίο το περιορίζει η κυβερνητική προπαγάνδα. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι τον Economist ποτέ δεν τον ένοιαζε πραγματικά το δημόσιο χρέος (χαρακτηριστική η κριτική του στάση στην γερμανική προσέγγιση του τρόπου εφαρμογής των μέτρων λιτότητας, αλλά και η παρότρυνση του η βρετανική κυβέρνηση να πουλήσει έστω και με ζημιά τις προ ετών κρατικοποιημένες τράπεζες!). Βασικός σκοπός τέτοιων μέτρων - κυρίως μεσο- και μακροπρόθεσμα - είναι η δημιουργία όλο και πιο ευνοϊκών για το κεφάλαιο, η ενίσχυση της καπιταλιστικής ανάπτυξης και η ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τα μονοπώλια. Δεν πρέπει λοιπόν να μας παραπλανούν οι προφάσεις των αστικών κυβερνήσεων.
Φυσικά δεν συμφωνούν όλες οι διαχειριστικές προτάσεις της κρίσεις ούτε σε αυτό ούτε σε άλλα ζητήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πολιτικό κόστος κάνει την επιβολή αυξημένου φόρου ακίνητης περιουσίας πιο δύσκολα εφαρμόσιμη. Εξάλλου υπάρχει και σύγκρουση συμφερόντων και σε αυτό το ζήτημα. Οποιαδήποτε λογική όμως εξ αυτών έχει ως σκοπό την ευνοϊκή για το κεφάλαιο έξοδο από την κρίση.
Η εργατική τάξη πρέπει να αντισταθεί σε κάθε επίθεση που δέχεται ο λαός από την αντιλαϊκή πολιτική. Η αλληλεγγύη των εργατών είναι απαραίτητη ώστε να μην μείνει κανένας μόνος του.
Naphta
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα ανώνυμα σχόλια δεν δημοσιεύονται. Δεν δημοσιεύονται σχόλια τα οποία θεωρούμε ότι δεν ανταποκρίνονται στην δική μας αντίληψη διαλόγου. Δεν γίνεται αποδεκτός αντικομμουνιστικός, φασιστικός, ρατσιστικός οχετός, καθώς και σχόλια προβοκατόρικου χαρακτήρα κάθε είδους. Οι διαχειριστές θεωρούν δικαίωμά τους την διαγραφή ή μη δημοσίευση οποιουδήποτε σχολίου κατά την κρίση τους και χωρίς υποχρέωση περαιτέρω εξηγήσεων.